Nhạc sĩ Hoài Bắc Phạm Đình Chương ra đời tại Hà Nội vào năm 1929, trong một gia đình nghệ sĩ, học Trường Bưởi Thanh Hóa sau Toàn Quốc Kháng Chiến chống Pháp 1945. Sáng tác nhạc trước tuổi 20, ông là tác giả những ca khúc dân tộc như Tiếng Dân Chài, Ly Rượu Mừng, Hội Trùng Dương, hay những sầu khúc nhạc phổ thơ như Nửa Hồn Thương Đau, Mắt Biếc, Mộng Dưới Hoa, Người Đi Qua Đời Tôi ...
Phạm Đình Chương sinh ngày 14 tháng 11 năm 1929 tại Bạch Mai, Hà Nội. Quê nội ông ở Hà Nội và quê ngoại ở Sơn Tây. Xuất thân trong một gia đình truyền thống âm nhạc, cả hai thân sinh ra ông đều chơi nhạc cổ truyền. Thân phụ của nhạc sĩ Phạm Đình Chương là ông Phạm Đình Phụng. Người vợ đầu của ông Phụng sinh được 2 người con trai: Phạm Đình Sỹ và Phạm Đình Viêm. Phạm Đình Sỹ lập gia đình với nữ kịch sĩ Kiều Hạnh và có con gái là ca sĩ Mai Hương. Còn Phạm Đình Viêm là ca sĩ Hoài Trung của ban hợp ca Thăng Long.
* *
Phan Lạc Phúc - Nhớ Phạm Đình Chương
Nhạc sĩ Hoài Bắc Phạm Đình Chương ra đời tại Hà
Nội vào năm 1929,
trong một gia đình nghệ sĩ, học Trường Bư Thanh Hóa sau Toàn Quốc Kháng Chiến
chống Pháp 1945. Sáng tác nhạc trước tuổi 20, ông là tác giả những ca khúc dân
tộc như Tiếng
Dân Chài, Ly Rượu Mừng, Hội Trùng Dương, hay những sầu khúc nhạc phổ thơ
như Nửa Hồn Thương Đau, Mắt
Biếc, Mộng Dưới Hoa, Người Đi Qua Đời Tôi ...* *
Ðối
với người Việt ở trong nước, Phạm Ðình Chương có thể là tên tuổi lạ vì
đa số hiện nay sinh sau 1975 nên còn quá trẻ để biết, để nghe và để yêu
nhạc Phạm Ðình Chương. * *
”Một chút giai thoại về bài hát Mộng Dưới Hoa”
Nhạc sĩ Phạm Đình
Chương đã đóng góp nhiều tác phẩm thật đẹp, như những hạt kim cương lóng
lánh, vào kho tàng tân nhạc Việt Nam – đây tôi không có tham vọng trình
bày về sự nghiệp sáng tác phong phú và giá trị của ông, mà chỉ xin ghi
lại một giai thoại nhỏ đã được chính ông kể trong một lần tôi chở ông
trên xe khi đi thăm ca sĩ Hoài Trung đang nằm trong một bệnh viện ở
Pasadena vào năm 1990. Khi tôi hỏi về trường hợp sáng tác bản Mộng Dưới
Hoa thì ông cho hay là khoảng năm 1957 gì đó, ông đọc tập thơ Đường Vào
Tình Sử của Đinh Hùng, thấy bài Tự Tình Dưới Hoa hay hay, có nhiều hình
ảnh đẹp, lời thơ có vẻ cổ điển ước lệ với mỹ nhân, với trăng sao, mây
nước, suối rừng, mơ mộng v,v…, ông bèn âm ư nho nhỏ trong miệng, rồi bật
ra thành những nốt nhạc đầu tiên, và ông đã ghi lại trên giấy.* *
Ca khúc “Ly rượu mừng” phẩm-vật-tinh-thần trong truyền thống Tết Việt Nam - Du Tử Lê
Thi sĩ Du Tử Lê viết về Ca khúc “Ly rượu mừng” phẩm-vật-tinh-thần trong truyền thống Tết Việt NamĐề cập tới sự nghiệp âm nhạc giá trị của cố nhạc sĩ Phạm Đình Chương, nếu chỉ nói tới khía cạnh thơ phổ nhạc (dù cho ông được ghi nhận như một thiên tài) mà không đề cập tới những lãnh vực khác, tôi cho là một thiếu sót không thể tha thứ. Vì từ ngày bắt đầu sáng tác, ở tuổi 17, tới ngày từ trần, ở tuổi 62, cuộc trường chinh âm nhạc của họ Phạm là, những ngọn cờ đã cắm được trên nhiều đỉnh cao nghệ thuật.
Khởi đầu với những ca khúc lấp lánh tin yêu lồng ngực tuổi trẻ, Phạm Đình Chương đi lần tới những ca khúc mang nhiều tính hiện thực, như “Tiếng dân chài,” “Được mùa,” hoặc đất nước, ca dao như “Anh đi chiến dịch,” “Lá thư người chiến sĩ,” “Khúc giao duyên,” “Mười thương”… Và, dĩ nhiên, tình ca, một đỉnh ngọn cao ngất khác của ông.
Dù ở núi non âm nhạc nào, ca từ Phạm Đình Chương cũng đều thấm đẫm thi tính. Ngay tự những ca khúc thời khởi đầu sự nghiệp, khi chỉ mới 17, 18 tuổi, người ta đã thấy ông như một thi sĩ, viết lời cho ca khúc của mình.
* *
Phạm Đình Chương là nhạc sĩ tiêu biểu của dòng nhạc Việt từ sau năm 1950. Ngoài vai trò là một nhạc sĩ nổi tiếng của miền Nam trước năm 1975, ông còn là một ca sĩ của ban hợp ca Thăng Long với nghệ danh là Hoài Bắc. Phạm Đình Chương sinh ngày 14 tháng 11 năm 1929 tại Bạch Mai, Hà Nội. Quê nội ông ở Hà Nội và quê ngoại ở Sơn Tây. Xuất thân trong một gia đình truyền thống âm nhạc, cả hai thân sinh ra ông đều chơi nhạc cổ truyền. Thân phụ của nhạc sĩ Phạm Đình Chương là ông Phạm Đình Phụng. Người vợ đầu của ông Phụng sinh được 2 người con trai: Phạm Đình Sỹ và Phạm Đình Viêm. Phạm Đình Sỹ lập gia đình với nữ kịch sĩ Kiều Hạnh và có con gái là ca sĩ Mai Hương. Còn Phạm Đình Viêm là ca sĩ Hoài Trung của ban hợp ca Thăng Long.
*
* *
LỆ ĐÁ XANH - MỘT BÀI THƠ, HAI BÀI HÁT
Không
nhiều người biết bài hát nổi tiếng: "Nửa hồn thương đau” của Phạm Đình
Chương được phổ nhạc từ bài thơ “Lệ đá xanh” của Thanh Tâm Tuyền. Điều
thú vị nữa là nhạc sĩ Cung Tiến cũng đã phổ nhạc bài thơ này thành bài
hát “Lệ đá xanh”.
Trong khi nhạc sĩ Cung Tiến hầu như sử dụng toàn bộ lời thơ thì nhạc sĩ
Phạm Đình Chương chỉ mượn ý, hay đúng hơn là chỉ một câu trong bài thơ:
*
* *
