
Thủa ấy, thế hệ chúng tôi thường ca cẩm “đầu thai nhầm thế kỷ”! Cái
thế kỷ mà chúng tôi ngán ngẩm là thế kỷ hai mươi, với thế chiến thứ
nhất, thế chiến thứ hai, rồi chiến tranh lạnh, chiến tranh quy ước và
cuộc nội chiến lê thê suốt hai mươi năm dài.
Kêu trong chán nản, trong hờn dỗi, nhưng không tuyệt vọng. Vì còn
kêu được kia mà. Chỉ có một chút tấm tức, sao không được sinh ra trong
những thế kỷ yên bình. Có nghĩa rằng, dù thế nào chăng nữa, thì được
sinh ra làm người vẫn hơn là không được sinh ra.
Một thế hệ sau đó, những đứa trẻ sinh ra trong tháng tư, bảy lăm,
thì khác hẳn. Chúng không kêu, mà hỏi: sinh chúng tôi ra làm gì?
Đó là những đứa trẻ mẹ mang đầy bụng, mẹ không thở ra hơi mà vẫn phải bết bát chạy.
Chạy từ cầu Ái Tử qua cầu Tràng Tiền. Rồi từ cầu Tràng Tiền lê
lết trèo qua đèo Hải Vân. Rồi từ đèo Hải Vân qua đèo Mẹ Bồng Con. Sau
cùng đến giữa trái tim thủ đô Sài Gòn, vẫn phải giẫm đạp lên nhau để
xuống bến Bạch Đằng, hay chen lấn nhau đến nghẹt thở để chui vào phi
cảng Tân Sơn Nhất. Một cuộc chạy Marathon dài nhất trong lịch sử.